Hero culture - de mythe van de eenzame held

Ivo, Lead .NET Developer bij 4Dotnet, heeft in zijn carrière in veel verschillende omgevingen gewerkt. Die ervaring zet hij nu in om development teams verder te helpen. Als spreker deelt hij inzichten over softwareontwikkeling, leiderschap en onderwerpen zoals de hero culture. In deze blog legt hij uit wat hero culture is, waarom het een risico vormt en hoe je dit voorkomt. Ook deelt hij zijn verhaal op dinsdag 13 mei 2025. Hier spreekt Ivo tijdens ons event Tech Leaders over de valkuilen en best practices rondom hero culture.

De mythe van de eenzame held

Van jongs af aan worden we geïnspireerd door heldenverhalen, of dat nu Suske en Wiske zijn of Neo uit The Matrix. Ook in softwareontwikkeling wordt de mythe van de briljante eenling vaak omarmd: de ontwikkelaar die alles weet, altijd paraat staat en problemen razendsnel oplost. Dit beeld is verleidelijk, maar in de praktijk leidt hero culture tot stress, kwetsbaarheid en inefficiëntie. Het werk hoopt zich op bij enkele experts, terwijl anderen afhankelijk blijven en minder leren. De druk op deze helden neemt toe, wat kan leiden tot burn-out en een verstoorde werkbalans.

De risico’s van kennis bij individuen

Wanneer kennis en verantwoordelijkheid te veel bij individuen liggen, ontstaan er grote risico’s voor een organisatie:

• Vertragingen in planningen. Wanneer een expert uitvalt of overbelast raakt, stokt het werk en lopen projecten vertraging op.
• Meer incidenten. Zonder gedeelde kennis kunnen anderen minder goed ingrijpen bij problemen, wat tot meer fouten en verstoringen leidt.
• Firefighting wordt beloond. Individuen die incidenten oplossen krijgen vaak meer waardering dan teams die problemen structureel voorkomen, waardoor preventief werken minder aantrekkelijk wordt.
• Minder innovatie. Als slechts een paar mensen beslissingen nemen en uitvoeren, blijft het team afhankelijk en ontbreekt er frisse input.
• Klanten benutten de reactieve aanpak. Wanneer een organisatie afhankelijk is van enkele experts, reageren teams vooral op incidenten en spoedverzoeken in plaats van strategisch vooruit te werken. Dit geeft klanten meer onderhandelingskracht en kan leiden tot een cultuur waarin adhoc-wensen prioriteit krijgen boven lange termijn waardecreatie.

Door kennis breed te delen, worden teams veerkrachtiger en kunnen ze continu blijven leveren zonder afhankelijk te zijn van een paar cruciale spelers.

Hoe verander je een hero culture in een team van superhelden?

Een sterk softwareteam bestaat niet uit eenlingen, maar uit professionals die samenwerken en elkaars krachten benutten. Dit vraagt om een verandering in mindset en processen. Hier zijn een aantal concrete stappen:

Gebruik een skill matrix

Een skill matrix helpt om inzicht te krijgen in welke vaardigheden binnen het team aanwezig zijn en waar nog hiaten zitten. Dit maakt het makkelijker om kennisdeling te stimuleren en groeimogelijkheden te identificeren. Door de matrix regelmatig te updaten, kan het team actief werken aan het ontwikkelen van ontbrekende skills en elkaar ondersteunen.

Stimuleer teamleden om buiten hun comfortzone te gaan

Leren gebeurt pas echt wanneer mensen uit hun vaste patronen stappen. Moedig teamleden aan om nieuwe technieken en domeinen te verkennen en elkaar daarin te begeleiden. Dit verhoogt niet alleen de individuele groei, maar zorgt er ook voor dat het team als geheel beter voorbereid is op veranderingen.

Creëer een veilige leercultuur

Een omgeving waarin teamleden zich veilig voelen om fouten te maken en daarvan te leren, is essentieel voor continue verbetering. Dit kan door:

• 'Blameless post-mortems' te houden na incidenten, zodat de focus ligt op leren in plaats van schuld.
• Open feedbackcultuur te stimuleren, waarin teamleden constructief van elkaar leren.
• Successen én mislukkingen te delen, zodat iedereen profiteert van opgedane inzichten.

Automatiseer repetitieve taken

Door repetitieve en foutgevoelige taken te automatiseren, worden teams minder afhankelijk van individuen en komt er meer tijd vrij voor complexere vraagstukken. Een handige aanpak is 1,2 Automate:

• De eerste keer doe je de taak handmatig.
• De tweede keer documenteer je hoe je het doet.
• De derde keer automatiseer je het met een script of tool.

Op deze manier minimaliseer je handmatig werk en verhoog je de efficiëntie.

Faciliteer kennisdeling met technologie

Gebruik technologie om kennis vast te leggen en makkelijk toegankelijk te maken. Tools zoals Fireflies.ai of NoteGPT kunnen meetings en kennissessies automatisch samenvatten, zodat belangrijke inzichten bewaard blijven. Dit helpt teams om minder afhankelijk te zijn van mondelinge overdracht en maakt het makkelijker om kennis snel terug te vinden.

Wil je dit veranderen in jouw organisatie?

Hero culture kan aantrekkelijk lijken, maar op de lange termijn schaadt het de stabiliteit en innovatiekracht van je team. Door kennis te delen, samenwerking te stimuleren en processen slimmer in te richten, bouw je een team dat niet afhankelijk is van individuele helden, maar collectief succes boekt. 

Bij 4Dotnet helpen we teams om deze transitie te maken. Dit kan via procesverbetering, cultuurverandering of een kennissessie over dit onderwerp. Neem contact op en ontdek hoe wij jouw team kunnen versterken!

Contact